فعل ناقصه :(قواعد درس هفتم عربی یازدهم )
فعل ناقصه فعلی است که وقتی بر سر مبتدا و خبر می آید، مبتدا را به عنوان
اسم خود قرار داده و خبر را به عنوان خبر خود قرار می دهد، مثل: الکتابُ مفیدٌ
کان الکتابُ مفیداً
فعل هایی هستند که مثل کان» عمل می کنند و اخوات کان» نامیده می شوند:
أصبح / صارَ / لیس/ أضحی / ظلََّ / باتَ / اَمسی / مازال / مابرح / ما انفکَّ
/ مافتیءَ / مادامَ
أفعال تامة التصرف (فعلهای ناقصه که :
ماضی ، مضارع و امر دارند)
كان: یكون - كن (اتصاف الاسم بالخبر فی
امن الماضی أو فی الحال والاستقبال)
أصبح: یصبح - أصبِح (إفادة حدوث الخبر فی
وقت الصباح)
أضحى: یضحی - أضحِ (إفادة حدوث الخبر فی
وقت الضحى)
أمسى: یمسی - أمسِ (إفادة حدوث الخبر فی
وقت المساء)
بات: یبیت - بِت (إفادة حدوث الخبر فی وقت
اللیل)
ظل: یظل - ظل (إفادة حدوث الخبر فی وقت
النهار)
صار: یصیر - صر (للتحول)
وتفید هذه الأفعال الحدث بوقت مخصص كالصباح
أو المساء.
أفعال ناقصة التصرف (فعل های ناقصه ای
که فقط ماضی و مضارع دارند)
ما برح: لا یبرح (للاستمرار)
ما انفك: لا ینفك (للاستمرار)
ما زال: لا یزال (للاستمرار)
مافتئ : لا یفتأ (للاستمرار)
أفعال جامدة (فعلهای ناقصه ای که فقط بصورت فعل ماضی هستند)
ما دام (للظرفیة بمعنى مدة دوام)
لیس (للنفی)
شما در درس هفتم فقط با 4 فعل
ناقصه کان(ی) / أصبح (یُصبحُ)/ صارَ (یصیر) / لیس» آشنا خواهید شد.
افعال ناقصه تنها به ابتدای جملات
اسمیه می آیند.
اعراب جمله اسمیه بعد از ورود
افعال ناقصه :
وقتی فعل ناقصه بر سر مبتدا و خبر آمد، مبتدا را مرفوع و خبر را منصوب
می کند.»
- کان سعیـهُم مشکوراً (سورۀ اسراء
/ آیۀ 19) مشکورا = خبر منصوب با تنوین ً
- و ما کان أکثرهُم مؤمنین (سورۀ شعراء / آیۀ 67) مؤمنین =خبرکان
منصوب با ی»(در جمع مذکر سالم)
نشانه های نصب = _َ_____ً__(در
اسم مفرد و جمع مکسر) ی : در مثنی و جمع
مذکر سالم / کسره ِ ٍ :
در اسم جمع مونث سالم
نکته: هر گاه فعل ناقصه بخواهد بر سر ضمیر منفصل ظاهر شود باید فعل متناسب
با صیغۀ آن ضمیر آورده شود. مثال:
أنتم مؤمنون : کنتم مؤمنین
انواع خبر افعال ناقصه:
1. مفرد: صار التلمیذُ ناحجاً
2. جمله: کان التلمیذُ یجتهد فی درسه
3. شبه جمله(جار و مجرور ،ظرف): مازال التلمیذُ فی البیت
معانی افعال ناقصه : کان(ی) : چند معنا دارد : 1- بود : كــــــــــانَ اَلـــــَّرجــــــلُ حَـــــلیــــــماً مرد، بردبار بود
2 :است : کان الـلّــهَ غَـفـوراً خداوند
،بسیار آمرزنده است
3- کان +فعل مضارع = معادل ماضی استمراری فارسی ترجمه میشود: کان
الطلّاب یکتبون : دانشجویان می نوشتند.
4: کان +(قد+)+فعل ماضی = معادل ماضی بعید فارسی ترجمه میشود کان الطلّابُ کتبوا : دانشجویان ، نوشته بودند
5: کان + لــِ یا عندَ =
داشت کان لرجلٍ غلامٌ : مردی ، نوکری داشت. کان عنده
قلم : او قلمی داشت.
أصبح (یُصبحُ)/ صارَ : به
معنای شد، میشود» :صار الطلّاب ناجحین :
دانشجویان، موفق شدند.
اصبح الکاذبون نادمین : دروغگویان، پشیمان شدند. اصبحت المومناتُ ناجحاتٍ : ن مومن،موفق
شدند.
لیس : نیست = لََیْسَ عَلَیْكَ هُدَاهُمْ (سوره بقرة 272) :
هدایت آنها برعهده تو نیست.
نكته‌ی مهم 1 : افعال ناقصه از جهت جنس و عدد با اسم خود مطابقت می‌كنند
. ( مانند مبتدا و خبر )
مذكر مونث
صارَ علیٌ مؤمناً
. صارَتْ فاطمةُ
مَوْمِنَةً.
لَیسَ تلمیذُ كاذباً. لَیسَتْ تلمیذةُ
كاذبةً .
یكوُنُ التِّلمیذانِ ناجِحَینِ
. تَكوُنُ التِّلمیذَتانِ
ناجِحَتَنْنِ .
یكُوُنَ التَّلامیذُ ناجِحینَ
. تَكُونُ التِّلمیذاتُ
ناجحاتٍ .
نکته مهم 2 : افعال ناقصه را با توجه به مابعد خود( اسم و خبرشان)
ترجمه کنید. یعنی اگر اسم افعال ناقصه ، جمع یا مثنی بود، فعل ناقصه باید بصورت
جمع ترجمه شود . و اگر اسم فعل ناقصهکان» الله یا آخرة( جهان آخرت) باشد( یعنی درمورد
آینده باشد) باید است » ترجمه شود . کان
ثوابُ الآخرة أبقی : پاداش آخرت، پایدارتر است . ومن
الله توفیق
افعال ناقصه (قواعد درس هفتم عربی یازدهم )
قواعد درس ششم دهم و درس پنجم یازدهم
محل اعرابی کلمات دو آیه درس اول عربی یازدهم تجربی-ریاضی
,ناقصه ,کان ,فی ,افعال ,اسم , ,افعال ناقصه ,الخبر فی ,حدوث الخبر ,فعل ناقصه
درباره این سایت